Opsinjoor Mascotte Stad Mechelen

Opsinjoorke: Meer dan een dronkenlap

Wie kent hem niet, de ondeugende Opsinjoor? Een houten pop die de straten van Mechelen (België) onveilig maakt tijdens onder andere de Ommegang en andere feestelijkheden en evenementen. Maar wat schuilt er achter dit schijnbaar eenvoudige figuur? Laten we samen duiken in de fascinerende geschiedenis van Opsinjoorke, van zijn ontstaan tot zijn huidige status als icoon van het historische Mechelen.

De Geboorte van een Legende

In 1647 zag Sotscop, de voorloper van Opsinjoorke, het levenslicht. Deze houten pop, een karikatuur van een dronken echtgenoot, werd tijdens de Mechelse Ommegang door de straten gedragen. De naam Sotscop verwijst naar zijn gedrag: een sot is een dwaas of een gek, en ‘sotscop’ is een versterkende vorm hiervan. De pop symboliseerde de ontrouwe echtgenoot, de eeuwige dronkelap die, wanneer hij, na beklag van moeder de vrouw, zijn eega afranselde, als straf door zij buren in een laken door de straten werd meegetroond en omhooggesmeten. Het was een manier om de zonden van deze mannen symbolisch te bestraffen, want scheiding was in die tijd uit den boze.  

Van Sotscop naar Opsinjoorke

Hoe kwam Sotscop aan zijn nieuwe naam? Dat gebeurde tijdens een opstootje in 1775. Tijdens de stoet ter ere van duizend jaar Sint-Romboutsverering viel de pop naast het doek tussen de menigte. Een Antwerpenaar, die de pop voor een bedreiging aanzag, probeerde hem af te weren. Hierop ontstond er een opstootje en werd de Antwerpenaar beschuldigd van diefstal. Omdat de Antwerpenaren in die tijd spottend ‘sinjoren’ genoemd werden, kreeg de pop vanaf dat moment de bijnaam Opsinjoorke. Zo werd een Mechels probleem een Antwerps.

Opsinjoorke in de 21e eeuw

Ondanks zijn tumultueuze verleden is Opsinjoorke uitgegroeid tot een geliefd icoon van Mechelen. Een bronzen standbeeld, gemaakt door Frans Van den Brande in 1986, siert de Grote Markt. Daarnaast is er een groot speeltoestel in de vorm van Opsinjoorke op het Sint-Romboutskerkhof waar kinderen naar hartenlust kunnen klimmen en klauteren.

In 2022 was er een bijzondere gebeurtenis: de originele Opsinjoorke-pop was voor het eerst in meer dan tien jaar te bewonderen in het museum Hof van Busleyden. Dit was een unieke kans voor bezoekers om dit stukje Mechelse geschiedenis van dichtbij te bekijken.

Opsinjoorke: Meer dan een Houten Pop

De invloed van Opsinjoorke reikt verder dan de jaarlijkse Ommegang. Zijn naam siert de gevels van lokale bedrijven, zoals de wandelclub ‘Opsinjoorke‘ die regelmatig routes uitstippelt langs belangrijke locaties in de geschiedenis van de houten pop. Daarnaast is er Radio Opsinjoor, een lokale radiozender die vooral oldies uit de jaren ’60, ’70, ’80 en ’90 draait. Ook vind je in het hart van Mechelen café De Sotscop, een historische locatie die vernoemd is naar de oorspronkelijke naam van de pop. Vandaag de dag is De Sotscop ondergebracht in het restaurant De Partage, dat staat bekend om zijn verse en pure gerechten die perfect zijn om te delen. Deze plekken dragen bij aan de blijvende populariteit van de figuur en zorgen ervoor dat de naam van Opsinjoorke dagelijks te horen is in de straten van Mechelen

Wil je meer weten over Opsinjoorke of over de stad Mechelen? Bezoek dan zeker eens het Hof van Busleyden of neem deel aan een rondleiding door de stad. En vergeet niet om een foto te maken bij het bronzen standbeeld aan de voorgevel van het stadhuis op de Grote Markt!

Enkele interessante weetjes:

• De Ommegang, de processie waarbij Opsinjoorke wordt meegedragen, vindt om de 20 jaar plaats.
• Er bestaan verschillende legendes en verhalen over Opsinjoorke.
• Opsinjoorke is ook de naam van een wandelclub, een en zelfs een lokale radio in Mechelen.